Multivitamini Kimler Kullanabilir?

Multivitaminler; yeterli miktarda tüketilmeyen besinlerin dışarıdan alınmasını sağlayan takviye edici gıdalar olarak tanımlanabilir. Vitamin, mineral, yağ asidi ve diğer besin maddelerini içerebilir. Beslenme yoluyla yeterince alınamayan ve çeşitli rahatsızlıklar nedeniyle vücutta normal seviyenin üzerinde olması gereken bileşenleri destekleyebilir. (1) Bu kapsamda hamilelere, çocuklara, erkeklere, kadınlara, sporculara, menopoz ve andropoz dönemindekilere uygun gıda takviyesi türleri de bulunabilir. (2)

Hamilelikte ve Öncesinde Multivitamin Kullanımı

Sağlıklı bir yeme içme düzeni, hamilelik öncesindeki ve sırasındaki beslenme gereksinimlerinizi karşılayabilir. Fakat bazı besin maddelerini gıdalardan yeterli miktarda almanız mümkün olmayabilir. Gebelik döneminde artan vitamin ve mineral ihtiyacı, takviye edici gıdalardan destek almayı gerektirebilir. (2) Multivitamin kullanması gerekenler arasındaki hamilelerin bu dönemde takviye olarak alabileceği besin maddeleri arasında şunlar yer alabilir:

Folik asit: Folik asit, bebeğinizin beyin ve omurilik gelişimine yardımcı olabilir. Uzmanlar, gebeliğin en az 1 ay öncesinden 12. haftasına kadar düzenli olarak folik asit alınmasını tavsiye edebilir. (3,4)

Kalsiyum: Hamilelikte takviye edici gıda olarak kalsiyum almak, kemik yoğunluğunuzu destekleyebilir. Kalsiyum, bebeklerin ve anne adaylarının kemik sağlığını koruyabilir. (3)

Demir: Demir, kandaki oksijenin bebeğe taşınmasına yardımcı olabilir. Hamilelikte multivitamin olarak alındığında anne adaylarının kansızlık yaşamasını engelleyebilir. Aynı zamanda bebeklerin erken doğmasını ya da olması gerekenden daha küçük doğmasını da önleyebilir. (3,4)

Gebelikte multivitamin kullanması gerekenler, bazı bileşenleri fazla miktarda almaktan kaçınabilir. Örneğin yüksek dozda A vitamini almak, bazı doğum kusurlarına yol açabilir. Ayrıca multivitamin, gebelik döneminde tek başına yeterli olmayabilir. Bu nedenle takviye edici gıdalarla beraber beslenme düzeninize de dikkat etmeniz gerekebilir. (3)

Çocuklarda Multivitamin Kullanımı

Uzmanlar, multivitamin kullanması gerekenler arasında çocukları ve bebekleri de sayar. Zira bu yaş grubundakiler, düzensiz beslenme alışkanlıkları gibi nedenlerle yiyeceklerden mikro gıdaları yeterince alamayabilir. (5) Çocuklar ve bebekler için takviye edici gıda olarak kullanılan besin maddelerinden bazıları aşağıdaki gibidir.

Uzmanlara danışarak 1-4 yaş aralığındaki çocuklara günde 10 mikrogram D vitamini takviyesi verilebilir.
A vitamini, bebeklerin ve çocukların görme fonksiyonlarını destekleyebilir.
Vücuttaki demir emiliminde rol oynayan C vitamini, küçük yaştakilerin bağışıklık sistemini güçlendirebilir. (5)

Ayrıca demir ve kalsiyum gibi mineraller de küçük yaşta multivitamin kullanması gerekenler için tercih edilebilir. Bilinçli alınan takviye edici gıda, çocukların ve bebeklerin genel sağlığına destek verebilir. Öte yandan, ebeveynlerin çocukları için doktora danışmadan ve yüksek dozlarda multivitamin kullanmaması önemlidir. (5,6)

Erkeklerde Multivitamin Kullanımı

Erkekler için takviye edici gıda seçerken ilgili multivitaminin içerik bilgisini kontrol etmek faydalı olabilir. Örneğin erkekler için multivitamin belirlerken demir mineralini daha az içeren alternatifler tercih edilebilir. Zira besinlerden alınan demir bileşeni, ekstra bir sebep bulunmadığı sürece erkeklerin vücudunda yeterli miktarda olabilir. Öte yandan, erkeklerin gıda takviyelerinden kalsiyum ve D vitamini alması gerekebilir. Söz konusu besin maddeleri, kemikleri güçlendirerek osteoporoz riskini önleyebilir. (7)

Kadınlarda Multivitamin Kullanımı

Erkeklere ve kadınlara özel multivitamin türleri, genel anlamda birbirinden farklı içeriklere sahip olabilir. Zira kadınların farklı yaşlarda belli başlı besin maddelerini fazla alması gerekebilir. Örneğin hamile ve emziren kadınlar, demir mineraline normale kıyasla daha fazla ihtiyaç duyabilir. Genç yaştaki kadınlarda ise D vitamini ve folik asit gereksinimi artabilir. (8)

Menopoz Döneminde Multivitamin Kullanımı

Menopoz döneminde olanlar, multivitamin kullanması gereken kişiler arasında sayılabilir. Bu evreyi yaşayan kadınlarda kalsiyum, magnezyum; C, D, B6 ve B12 vitamini eksiklikleri olabilir. Kullanılan ilaçlar ve düzensiz beslenme alışkanlıkları, söz konusu bileşenlerin vücuttaki miktarını riskli seviyelere düşürebilir. Bu bileşenlere yer veren ve yetişkinler için uygun takviye edici gıdalar, menopoz dönemindeki kadınların sağlığına katkıda bulunabilir. (8)

Andropoz Döneminde Multivitamin Kullanımı

Erkek menopozu olarak tanımlanabilen andropoz, yaşlanmaya bağlı testosteron hormonu azalmasından kaynaklanabilir. Buna bağlı olarak yorgunluk, kilo kaybı ve depresyon gibi belirtiler açığa çıkabilir. (9) Yapılan araştırmalar, D vitamininin erkeklerde ilerleyen yaşlarda görülebilen depresyonu önleyebileceğini gösterir. Yani andropoz döneminde olanlar, D vitamini içeren multivitaminler sayesinde ruh sağlığını destekleyebilir. (10)

Sporcular için Multivitamin Kullanımı

Bazı vitaminler ve mineraller, egzersiz performansını artırmaya yardımcı olabilir. Örneğin tiamin, riboflavin, niasin ve pantotenik asit gibi B vitamini türleri, kas hücresindeki enerji metabolizmasında rol oynayabilir. D vitamini de kalsiyum üzerindeki etkisiyle kas hücresi enerjisinde görev yapabilir. Bahsi geçen besin maddeleri, sporcular için takviye edici gıda olarak alınabilir. (11)

Ergenlikte Multivitamin Kullanımı

Ergenlik döneminde endokrin bezlerinin ve iç organların büyüklüklerinde; kemik, yağ ve kas kitlelerinde belirgin artış olur. Buna bağlı olarak vücuttaki; protein, kalsiyum, demir, vitamin, çinko, folik asit ve iyot gereksinimleri artabilir. Ergenlik ya da adölesan dönemde olanlar, bahsi geçen besin maddelerini multivitamin kullanarak destekleyebilir. (12)

Kaynaklar