Multivitamin Kullanmam Gerektiğini Nasıl Anlarım?

Vitaminler ve mineraller, vücudun normal fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için ihtiyaç duyduğu organik maddeler olarak tanımlanabilir. Bu maddeleri sebzelerden, meyvelerden ve diğer yiyeceklerden alabilirsiniz. Yani sağlıklı bir yeme içme düzeni, bedeninizin gıda gereksinimini karşılayabilir. Ayrıca günlük beslenmeye ek olarak takviye edici gıdalardan da yardım alabilirsiniz. Multivitaminler ise vücuda yeterli miktarda alınamayan mikro besinleri destekleyebilen takviyelerdir. İçeriğinde çeşitli bileşenlere yer verdiği için sağlığınıza ilişkin farklı süreçlerde önemli rol oynayabilirler. (1,2)

Gıda takviyeleri, çeşitli amaçlar doğrultusunda kullanılabilir. Örneğin normal beslenme aracılığıyla vücuda alınamayan bileşenleri desteklemek için tercih edilebilir. Ayrıca multivitamin ihtiyacı, çeşitli hastalıklarda ve gıda intoleransı ya da alerjisi durumunda açığa çıkabilir. Mesela alerjiniz olduğu için tüketemediğiniz yiyeceklerdeki mikro besinleri, takviye edici gıdalardan alabilirsiniz. Bu noktada doktorunuza danışarak ihtiyaçlarınızı belirlemeniz ve doğru multivitamini seçmeniz önemlidir. (3)

Multivitamini Kimler Kullanmalı?

Takviye edici gıdalar, kendi içinde alt gruplara ayrılabilir. Bu kapsamda hamileler, çocuklar, yaşlılar, kadınlar ve erkekler için multivitamin türleri bulunur. Sayılan besin takviyeleri, içerikleri sayesinde farklı ihtiyaçlara ve beklentilere yanıt verebilir. (1) Örneğin B12 vitamini içeren multivitaminler, 50 yaşından büyük olanların beyin ve sinir fonksiyonlarını destekleyebilir. Folik asit takviyeleri ise hamileliğin ilk aylarında gelişebilen nöral tüp defektlerini önleyebilir. (2) Aşağıda multivitamin ihtiyacı duyabilen bazı grupları görebilirsiniz.

Sürekli ilaç kullananlar: Sürekli ilaç kullanmak, vücuttaki magnezyum ve kalsiyum gibi önemli mineralleri azaltabilir. Aynı zamanda mikro besinlerin daha zor emilmesine de yol açabilir.

Malabsorbsiyon yaşayanlar: Malabsorbsiyon, yiyeceklerin sindirilmesini zorlaştıran hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabilir. Bu rahatsızlıklara örnek olarak çölyak, ülseratif kolit ve kistik fibroz verilebilir. Ayrıca ilgili duruma gastrik bypass ameliyatından sonra da rastlanabilir.

Sağlığını desteklemek isteyenler: Multivitamin ihtiyacının yalnızca hastalık durumunda ortaya çıktığını söylemek doğru olmaz. Zira bazı rahatsızlıkları önlemek için de takviye edici gıda kullanılabilir. Örneğin A vitamini ve beta karoten içeren multivitaminler; görme fonksiyonlarındaki ve bağışıklık sistemindeki sorunları önleyebilir.

Cilt sorunları bulunanlar: C vitamini gibi bileşenler, cilt sorunlarını gidermeye yardımcı olabilir. Kolajen oluşumunu destekleyen ve antioksidan desteği sağlayan bu vitamin, serbest radikallerin hasarını azaltarak cildinizi onarabilir.

Bazı vitaminleri yeterince alamayanlar: Çeşitli nedenlerle evden fazla çıkamayanlar, D vitamini eksikliği yaşayabilir. Güneş ışınlarının etkisiyle insan vücudunda sentezlenen bu vitamin, kas ve kemik fonksiyonunda önemli rol oynar. D vitamini içeren multivitaminler, söz konusu sistemleri güçlendirmenize yardım edebilir. (2)

Bu noktada hamilelik dönemindeki multivitamin ihtiyacına ayrı bir parantez açmak gerekebilir. Uzmanlar, folik asit takviyesine gebelikten en az 1 ay önce başlanmasını önerebilir. Ayrıca bu bileşeni içeren multivitaminlerin hamileliğin 12. haftasına kadar kullanılmasını da tavsiye edebilir. Hamilelik döneminde ihtiyaca göre kalsiyum, demir ve Omega-3 takviyesi de alınabilir. Öte yandan, bu dönemde yüksek dozda ve uzmanlara danışmadan multivitamin kullanmaktan kaçınmanız önemlidir. (4)

Vitamin ve Mineral Eksikliği Nasıl Anlaşılır?

Hamilelere, yaşlılara, erkeklere ve kadınlara özel multivitamin türleri arasında karar verirken vücudunuzun gereksinimlerinden yola çıkabilirsiniz. Zira bedeniniz, vitamin ve mineral eksikliği durumunda size birtakım sinyaller verebilir. (5) Aşağıda mineral ve vitamin eksikliği yaşadığınızı gösterebilen bazı belirtileri görebilirsiniz.

Kırılgan saçlar ve tırnaklar: Saçlarda ve tırnaklarda meydana gelen zayıflığın çeşitli nedenleri olabilir. Örneğin biotin eksikliği, söz konusu soruna yol açabilir. B7 olarak da bilinen biotin, vücudun gıdayı enerjiye dönüştürmesine yardım edebilir. Bu vitaminin eksikliği durumunda kronik yorgunluk, kas ağrısı, kramp, ellerde ve ayaklarda karıncalanma da oluşabilir. Biotin eksikliği riski en yüksek olan gruplara örnek olarak hamileler, aşırı sigara içenler ya da alkol tüketenler ve Crohn hastalığı bulunanlar verilebilir.
Ağız etrafındaki çatlaklar: Ağız çevresindeki lezyonlar, belirli vitamin veya minerallerin yetersiz alımıyla ilişkilendirilebilir. Örneğin ağız ülserleri, demir minerali ve B vitamini eksikliği nedeniyle ortaya çıkabilir.

Saç dökülmesi: Saç dökülmesi; demir, çinko, B3 ve B7 vitamini eksikliğinden kaynaklanabilir. Ayrıca linoleik asit ve alfa-linolenik asit yetersizliği de saç kaybına sebebiyet verebilir.

Diş eti kanaması: Kanayan diş etleri, C vitamini eksikliğini gösterebilir. Zira C vitamini; bağışıklık sisteminde ve hücre hasarını önlenmesindeki rolü önemli olarak nitelenebilir. Vücuttaki C vitamini yetersiz olduğunda diş eti kanaması ve diş kaybı gibi sorunlar yaşanabilir. (5)

Ayrıca mikro besin eksikliği durumunda görme kaybı, ciltte kırmızı renkte lekelenme, deride kepeklenme ve huzursuz bacak sendromu gibi belirtiler de gözlemlenebilir. Willis-Ekbom hastalığı olarak bilinen bu sendrom, demir minerali yetersizliğinden kaynaklanabilir. Bu nedenle vücuttaki demir miktarının azaldığı hamilelik döneminde daha sık açığa çıkabilir. Uzmanlar, söz konusu sendromu önlemek ve tedavi etmek için hamilelikte multivitamin desteği almanızı önerebilir. (5)

Kaynaklar