Endorfin Nedir? Endorfin Hormonu Ne İşe Yarar?

Düzenli ve mutlu bir yaşam için mental sağlığın önemini herkes bilir. Fakat mental sağlığı korumak, sevilen kişilere ve aktivitelere vakit ayırmaktan ibaret değildir. Vücutta meydana gelen her olay gibi sağlıklı bir duygu durumu da kimyasal etkiler sonucunda ortaya çıkar. Bu noktada medyada mutluluk hormonları olarak anılan birkaç madde dikkat çeker. Endorfin de bunlardan biridir. “Endorfin hormonu nedir?” gibi sorulara cevap bulmak ve daha fazla detaylı bilgi için içeriği okumaya devam edebilirsiniz.

Endorfin Nedir?

Özellikle sağlık ve psikolojiyle ilgili içeriklerde endorfin kavramına rastlamanız mümkündür. Dolayısıyla “Endorfin nedir?” ve “Endorfin ne demek?” gibi sorulara cevap arıyor olabilirsiniz. Endorfin, vücutta doğal olarak üretilen bir nörotransmitterdir. Nörotransmitter ise sinir hücreleri arasında iletişim sağlayan bir kimyasal maddedir.

Endorfin de tüm nörotransmitterler gibi beyindeki presinaptik sinirde depolanır. Bu alana bir uyarı geldiğinde endorfin nörotrasmitterleri sinaps adındaki sıvı dolu boşluktan geçerek postsinaptik sinire ulaşır. Postsinaptik sinir yüzeyindeki endorfin reseptörleriyle temas ederek işlevini yerine getirir. (1)

Endorfin Hormonunun İşlevleri

Endorfin, endo ve morfin kelimelerinin birleşiminden oluşur. Endo, “içsel” anlamına gelen bir ön ek, morfin ise bilindiği üzere bir ağrı kesicidir. Dolayısıyla endorfin nörotransmitteri, ağrı kesici etkiye sahiptir. Ancak elbette başka işlevleri de bulunur. “Endorfin ne işe yarar?” sorusuna cevap almak için aşağıdaki listeye göz atabilirsiniz.

Duygu durumunu düzenlemeye yardımcı olur.
Rahatlık, huzur ve mutluluk hissinin oluşumuna katkı sağlayabilir.
Stresi azaltıp kaygıyı hafifletme etkisine sahiptir.
Uyarılmayı artırarak enerjiyi yükseltmeye yardım eder.
Bağışıklık sistemi üzerinde olumlu etkiler sunabilir.
İştah düzenlemeye yardımcı olur. (2)

Mutluluk hormonları arasında sıralanan endorfinin yerine getirdiği bu işlevler, daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir. Herkes aynı derecede endorfin salgılamadığı için bu işlevler kişiye göre değişebilir. Endorfin salgılamak için vücudunuzu teşvik ederek bu olumlu etkileri hissetmeniz mümkündür. (3)

Endorfin Vücutta Nasıl Salgılanır?

Endorfin, çeşitli uyaranlar ve deneyimler sonucu salgılanır. Endorfinin salgılanabilmesi için beyin kimyasının sağlıklı olması gerekir. Normal şartlar altında endorfin seviyenizi artıracak faktörler şunlardır:

Egzersiz: Fiziksel aktivite, yoğun egzersiz ve aerobik gibi sporların ardından gelen “iyi hissetme” hâlinin sebebi, salgılanan yüksek endorfindir.

Rahatlama teknikleri: Meditasyon, yoga, masaj, nefes egzersizleri veya hobileriniz, endorfin hormonunu harekete geçirebilir.

Cinsel aktivite: Cinsel uyarılma ve orgazma, vücutta endorfin salgılama yollarından biridir.

Acı: Endorfin, temelde bir ağrı kesici olduğu için acı veren durumlarda da devreye girer. Kas ağrıları buna bir örnektir.

Beslenme: Bitter çikolata, acı biber ve baharatlı yiyecekler tüketmek, endorfini tetikler. Bu gıdaların acı olması, yine endorfinin ağrı kesici etkisi ile ilişkilidir. (4)

Endorfin, salgılanıp işlevini yerine getirdikten sonra sinaps boşluğundan tekrar geçerek presinaptik sinire döner. Kullanılmış endorfinler, buradaki MAO enzimleri tarafından parçalanır ve kan yoluyla böbreklere taşınır. (4) Siz boşaltım sayesinde bu atık üründen kurtulurken beyniniz, gerektiğinde kullanılmak üzere yeni endorfinler üretir.

Endorfin Hormonu Dışarıdan Takviye Edilebilir mi?

Ne yazık ki endorfin hormonunu dışarıdan takviye etmek mümkün değildir. Eğer vücudunuz yeterli miktarda endorfin üretemiyorsa bunun sebebi, beyin kimyasındaki bir bozukluk olabilir. Beynin presinaptik sinirinde daima bulundurulması gereken endorfin nörotransmitteri miktarı azalmış olabilir. Bu durumda bir psikiyatrist ile görüşebilirsiniz. Doktorunuzun önerdiği antidepresan ve bilişsel terapi sayesinde beyin kimyanız sağlığına kavuştuğunda endorfin düzeyiniz büyük ihtimal ile normale döner.

Endorfin, tütün ürünleri ve yasaklı maddelerin tüketimi sonucunda da üretilebilir. Ancak bu yollarla alınmaya başladığında vücut doğal endorfin üretimini keser. Dolayısıyla endorfin salgılamak için sürekli o maddelere ihtiyaç duyulabilir ve bağımlılık oluşabilir. (4) Bu gibi durumların önüne geçmek ve gerekli hormonu alabilmek için bir uzmana danışabilirsiniz.

Kaynaklar: