Düzenli Spor Yapmanın Faydaları Nelerdir?

Egzersiz, kısaca kasları çalıştıran ve vücudunun kalori yakmasını sağlayan hareketler bütünü olarak tanımlanabilir. Bu kapsamda yüzme, koşu ve yürüyüş gibi birçok fiziksel aktivite türü sayılabilir. Bedensel açıdan aktifliğin hem fiziksel hem de zihinsel açıdan pek çok etkisinin olduğu söylenebilir. Araştırmalara göre düzenli spor yapmanın faydaları arasında vücuttaki enerji seviyesini artırmak ve ruh hâlini iyileştirmek sayılabilir. Ayrıca egzersiz; bireylerin obeziteye, nörolojik rahatsızlıklara ve kronik hastalıklara yakalanma riskini de azaltabilir. (1)

Kilo Kontrolü Sağlanabilir

Kilo kontrolünü sağlamak, düzenli spor yapmanın faydaları arasında gösterilebilir. Egzersizle kalori yakmak, kilo almanızı önleyebilir ya da mevcut vücut ağırlığınızı korumanıza destek verebilir. (2) Metabolik hızı artırabildiği için diyetle beraber etkili bir kilo verme yolu olarak kullanılabilir. (1) Spor yapmak, kilo kaybına yardımcı olduğu için obezite tedavisinde de yer bulabilir. Obezite; kardiyovasküler sistem hastalıkları, kronik rahatsızlıklar, hipertansiyon, tip 2 diyabet, safra taşları ve bazı psikolojik sorunlarla ilişkili bir toplumsal sağlık sorunudur. Düzenli egzersiz, obezitenin önlenmesinde ya da giderilmesinde rol oynayabilir. (3)

Kas ve Kemik Güçlenmesi Desteklenebilir

Düzenli spor yapmak, kasları ve kemikleri güçlendirebilir. Bireylerin kas kütlesinde yaşlanmanın etkisiyle bazı zayıflamalar meydana gelebilir. Buna bağlı olarak hareket esnasında yaralanma ve sakatlanma riski artabilir. (2) Ayrıca spor yapmak, kemik yoğunluğunu da artırabilir. Nitekim araştırmalar, düzenli egzersizin lomber omurga, boyun ve kalça kemiklerindeki yoğunluğu önemli ölçüde artırabildiğini gösterir. Kemik yoğunluğundaki güçlenme, daha çok ileriki yaşlarda açığa çıkan osteoporozu önlemeye de destek verebilir. (1)

Halter gibi güç egzersizleri, kemik yoğunluğunu artırmaya yardımcı olabilir. (1) Aynı zamanda protein içeren bir beslenme düzeniyle beraber yapıldığında kas oluşumunu da destekleyebilir. (2) Eklem sağlığının desteklenmesi de düzenli spor yapmanın faydaları arasında sayılabilir. Egzersiz, özellikle yaşlılık döneminde eklem esnekliğini artırabilir. (4) Öte yandan uzmanlar, sporcular için kolajen kullanımının önemine dikkat çeker. Yapılan çalışmalarda kolajen takviyesi alan sporcuların eklem ağrılarında azalma gözlemlenmiştir. (5)

Genel Sağlığa Katkıda Bulunabilir

Egzersiz yapmanın pek çok yararının olduğu söylenebilir. Kardiyovasküler sağlığın korunması, düzenli sporun faydalarına örnek olarak verilebilir. (2) Fiziksel aktivitenin yarar sağlayabildiği durumlar arasında şunlar da sayılabilir:

Metabolik sendrom
Meme, mesane, böbrek, akciğer ve mide kanserleri
Yüksek tansiyon
Felç
Tip 2 diyabet (2)

Ayrıca spor yapmak, serotonin ve norepinefrin gibi hormonların salgılanmasına yardımcı olabilir. Bu sayede anksiyete ve depresyon gibi psikolojik sorunları önleyebilir. (1) Örneğin aerobik, bireylerin ruhsal açıdan daha iyi hissetmesine destek verebilir. Uzmanlar, bu egzersizi haftada en az 2-3 kez yapmanızı tavsiye edebilir. (3)

Günlük Enerjiyi Yükseltebilir

İnsan vücudu; enerjiyi sindirim, egzersiz ve kalp atışı gibi vücut fonksiyonları sırasında harcar. Spor yapmak, enerji seviyelerini artırabilirken yorgunluğu azaltmaya da katkıda bulunabilir. Mesela aerobik gibi egzersizler, kardiyovasküler sistemi güçlendirebilir ve akciğer sağlığını iyileştirebilir. Kalp, hareket ettikçe daha fazla kan pompalayabilir ve çalışan kaslara yeterli oksijen iletebilir. Yani düzenli egzersiz sayesinde kalp oksijeni kana daha verimli bir şekilde taşıyabilir. Böylelikle vücuttaki enerji seviyesi de ideal düzeylerde kalabilir. (1)

Kronik Ağrıların Hafiflemesinde Rol Oynayabilir

Kronik ağrıları olanlar, düzenli spor yapmanın faydalarından destek alabilir. Bu ağrıların özellikle ilerleyen yaşlarda eklemlerde yoğunlaştığı söylenebilir. Sporun eklem sağlığına etkilerini gösteren farklı çalışmalar bulunur. (4) Söz konusu araştırmalara göre eklemdeki ağrıları azaltabilen egzersiz türlerinden bazıları aşağıdaki gibidir.

Tai Chi Chuan (TCC): Tai Chi Chuan egzersizleri, düzenli yapıldığında dengeyi ve esnekliği artırabilir. Aynı zamanda güven duygusunu artırarak ruhsal açıdan da fayda sağlayabilir.

Aerobik: Aerobik, yürüme ve koşma gibi egzersiz türlerini kapsar. Denge ve koordinasyonu artırmaya yardımcı olabilir.

Pilates: Pilates; gövde kaslarını güçlendirebilen, kas iskelet sistemi bütünlüğünü artırabilen, spinal mobilite ile eklem stabilizasyonunu sağlayabilen bir egzersiz türüdür. (4)

Ayrıca düzenli yürüyüş de eklem sağlığını desteklemeye yardımcı olabilir. Uzmanlar, haftada en az 3 gün ve 20-40 dakika arasında yürüyüş yapılmasını önerir. Yürüyüş yapmak, kalp hastalıklarına yakalanma riskini de azaltabilir. (4)

Bilişsel Fonksiyonlara Yardımcı Olabilir

Egzersiz sırasında salgılanan maddeler, bilişsel fonksiyonları fizyolojik açıdan etkileyebilir. Fiziksel egzersiz, periferik dokuların yanıt vermesinde rol oynar. Böylece beyinde azalan stres seviyesi, kronik stresin sebep olduğu rahatsızlıkları önlemeye yardım edebilir. Yaşlanmaya bağlı olarak bilişsel aktivitede yavaşlamalar meydana gelebilir. Bu dönemde demans, alzheimer ve parkinson gibi hastalıkların görülme riski artabilir. Düzenli spor yapmak, bu hastalıklardaki bilişsel gerilemeyi azaltmaya destek verebilir. (6)

Kaynaklar