Selenyum, insan vücudunda büyüme ve üreme fonksiyonlarının düzenlemesi gibi konularda büyük önem taşıyan bir elementtir. Aynı zamanda fazlalığı durumunda toksik olabilecek elementler arasındadır. (1) Tam da bu nedenlerle ‘’Selenyum nedir ve nasıl etki eder?’’ sorusu, pek çok kişi için merak konusudur. Bu soruların yanıtlarını ve söz konusu elementle ilgili diğer önemli detayları yazımızın devamından bulabilirsiniz.
Selenyum Nedir?
Kimyasal bir element olan selenyum, doğada oldukça nadir olarak bulunur. (2) İnsanlar ve hayvanlar için esansiyel yani temel besinler arasındaki bu madde, sağlıklı bir diyette önemli yere sahiptir. (3) Antioksidan özellikleri sayesinde hücre hasarını önleyebilir, tiroid bezlerinin sağlıklı bir şekilde çalışmasına yardımcı olabilir ve bağışıklık sistemini güçlendirebilir. Hayati niteliğinin yanında vücutta aşırı miktarda bulunması durumunda doz ve fonksiyon gibi etmenlere bağlı olarak toksik etki yaratabilir. Selenyum eksikliği; tiroid bezi, kas ve kalp fonksiyonlarında bozulmalara neden olabilir. (1) Ayrıca üreme sorunlarına ve depresyona da yol açabilir. (1,4)
Selenyum Ne İşe Yarar?
Selenyum, insan sağlığı için oldukça önemli bir elementtir. (4) Antioksidan görevi gören bu mineral, vücudumuzun düzgün çalışması için gereklidir. (1) Peki, selenyum ne işe yarar? Bu soruya aşağıdaki yanıtlar verilebilir: (1,4)
- Tiroid bezlerinin sağlıklı bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.
- Bağışıklık sisteminin doğru bir şekilde çalışması için gereklidir.
- Diğer minerallerle birlikte çalışarak vücuttaki toksinleri atar ve cildin sağlıklı kalmasına yardımcı olur.
- Kalp hastalığı riskini de azaltabilir.
- Yaşlanmanın etkilerini azaltan selenyum, vücuttaki antioksidan üretimini artırarak hücrelerin daha uzun süre genç kalmasına yardımcı olur.
Selenyum takviyeleri, sağlıklı bir tiroid düzeyine ulaşmak için kullanılabilir. (3) Ayrıca depresyon belirtilerinin hafiflemesine destek verebilir. Bununla beraber takviyelerde aşırıya kaçıldığında mide ve ince bağırsak ağrılarından saç dökülmesine kadar bir dizi rahatsız edici belirti ortaya çıkabilir. (1) Yani bu mineralin takviyelerini, uzman hekimler tarafından tavsiye edilen dozu aşmadan kullanmanız önemlidir.
Selenyum Hangi Besinlerde Bulunur?
Vücut için oldukça önemli bir mineral olan selenyum, bağışıklık sistemini güçlendirebilir ve yaşlanmanın etkilerini azaltabilir. Ancak vücut tarafından üretilemeyen bu mineralin dışarıdan alınması gereklidir. (1) Peki, selenyum hangi besinlerde bulunur?
- Brezilya fındığı
- Ton ve morina balığı
- Kabuklu deniz ürünleri
- Kırmızı et
- Soğan, kuşkonmaz, lahana, patates ve brokoli gibi sebzeler
- Mercimek ve beyaz pirinç
- Süt
- Tahıl ve tahıl ürünleri (4)
‘’Selenyum nelerde var?’’ sorusuna cevap verdikten sonra doğru bir beslenme programı düzenleyebilirsiniz. Brezilya fındığı, ton balığı, hindi, yumurta, mantar, süt ve buğday kepeği gibi selenyum içeren besinler, bu açıdan son derece zengin kaynaklardır. (4) Söz konusu mineralin alımı için önerilen günlük miktarlara uyarak sağlıklı bir beslenme programına uyabilirsiniz.
Selenyum Vücutta Depolanabilir mi?
İnsan için hayati bir öneme sahip olan selenyum, vücutta birçok farklı organ ve dokuda depolanabilir. (4) Mineralin vücuttaki depolama yerleri arasında en önemlisi ise karaciğerdir. Karaciğerden kan yoluyla başka dokulara dağıtılır. (1) Böylece böbrekler, akciğerler, kalp, alyuvarlar, sindirim sistemi, kaslar ve tiroid bezleri gibi bu mineralin depolandığı diğer organlara ulaşır. Bu mineralin vücuttaki ortalama dağılımı ise %30 karaciğer, %30 kaslar, %15 böbrek, %10 kan plazması ve geriye kalanı diğer organlar şeklindedir. (4)
Kaynaklar:
- https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1344248
- https://jag.journalagent.com/tkd/pdfs/TKDA_28_4_230_238.pdf
- https://jag.journalagent.com/turkhijyen/pdfs/THDBD_72_4_273_368.pdf#page=55
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6270138/