Yeşil çay, birçok kişinin günlük beslenme listesinde bulunan besinlerden biridir. Yeşil çay; rengi, kokusu, aroması ve lezzeti ile geniş kitlelerce tercih edilen bir içecektir. Ama bu içeceğin tercih edilme nedeni bunlarla sınırlı değildir. Yazımızın devamında yeşil çaya dair merak ettiklerinizi bulabilirsiniz.
Yeşil Çay Ne İşe Yarar? Neye İyi Gelir?
Yeşil çay, camellia sinensis bitkisinden elde edilir. Yani aslında siyah çayla aynı öze sahiptir. Fakat farklı işleme yöntemleri, iki ürünü birbirinden büyük ölçüde ayırır. Yeşil çay yaprakları, hasat edildikten sonra hızla buharlaştırılır veya pişirilir. Bu sayede yapraklardaki enzimatik aktivite durur ve oksidasyon süreci sınırlanır. (1) Bu yapraklar ile demlenen çayın yeşil renkli olmasının sebebi budur. Ancak bu işleme yöntemi, sadece çayın rengini etkilemez.
Yeşil çay, faydaları ile bilinen bir üründür. İşleme sırasında oksidasyon sürecinin sınırlanması, yapraklardaki doğal bileşiklerin korunmasını sağlar. Böylece çayın besin değerleri ve aktif bileşiklerinin etkinliği yükselir. (1) Peki yeşil çay ne işe yarar? “Yeşil çay neye iyi gelir?” sorusuna verilebilecek cevaplardan bazılarını aşağıda bulmanız mümkündür:
- Genel sağlığı korumaya yardımcıdır. (2)
- Kalp sağlığını destekler.
- Metabolizma hızı üzerinde olumlu etkileri bulunur.
- Kanser riskini azaltmaya destek olabilir.
- Beyin fonksiyonlarının gelişmesine destek olur. (2)
İçerdiği antioksidanlar sayesinde vücuttaki serbest radikallerle savaşan yeşil çay, oksidatif stresle mücadele edebilir. Böylece yaşlanma, inflamasyon, kalp hastalıkları, kanser ve diğer problemleri üzerinde etkili olabilir. (2) Yine içeriğinde yer alan kateşinler sayesinde metabolizmayı hızlandırabilir. Kafein özelliği ile de beyin hücrelerinin uyarabilir. (1)
Yeşil Çay Ne Zaman Tüketilmeli?
Yeşil çay, faydalarının saymakla bitmeyeceği besinlerden biridir. Fakat bu besinden en yüksek faydayı alabilmek için tüketim zamanını ve şeklini doğru belirlemek gerekir. Aslında yeşil çayı günün hemen her saati tüketebilirsiniz. (2) Fakat tüketim saatlerine göre etkisi değişebilir. Yeşil çayı ne zaman tüketeceğinize amacınız doğrultusunda karar vermeniz mümkündür.
- Sabah veya öğle saatlerinde: Gün boyunca enerjiyi artırmaya ve odaklanmaya yardımcı olur. (3)
- Öğünlerle birlikte: Sindirim sürecine destek olur ve kan şekerini düşürebilir. (3)
- Egzersiz öncesi: Performansı ve yağ yakımını artırabilir. (4)
- Egzersiz sonrası: Toparlanmayı hızlandırabilir. (4)
- Öğünler arasında: Açlık hissini bastırmaya ve metabolizmaya katkı sağlayabilir. (3)
- Uyumadan önce: Rahatlamayı sağlayabilir ve uyku kalitesini artırabilir. (3)
Yeşil çayın içinde uyku kalitesini artırmaya yardımcı olabilecek doğal GABA bileşiği mevcuttur. (5,6) Bu nedenle daha dinlenmiş uyanmak için yatmadan birkaç saat önce yeşil çay içilebilir. Ancak kafeine aşırı duyarlı kimseler için bu yöntem önerilmez. Zira kafein, uykuya dalmanızı zorlaştırabilir. Yeşil çayı aç veya tok karna içebilirsiniz. Dilerseniz ikisini de deneyip hangi tüketim şeklinin sizin için daha iyi olduğuna karar verebilirsiniz. Günde 2 fincan tüketerek yeşil çayın faydalarından yararlanabilirsiniz. (7)
Yeşil Çay Takviyeleri Ne İşe Yarar?
Yeşil çay, faydaları ve kendine has aroması sayesinde birçok kişinin günlük hayatının bir parçası hâline gelmiştir. Fakat yeşil çayın tadını ve aromasını sevmeyenler de vardır. Sırf lezzet sebebiyle onlarca faydadan mahrum kalmak istemeyenler, yeşil çay takviyelerini tercih edebilirler. (1)
Yeşil çayı takviye formunda almak, lezzet haricindeki konularda da avantaj sunabilir. Örneğin takviyelerde yeşil çayın içindeki aktif bileşenler yoğunlaştırılmıştır. Böylece onlarca fincan yeşil çaydan alabileceğiniz faydayı bir kapsül veya tabletten sağlamanız mümkündür. Bunun yanı sıra takviye kullanmak pratik bir seçenektir. Özellikle çay demleme imkânı bulunmayan ortamlarda ve seyahatlerde tüketilebilir. (1)
Bu takviyelerin vücut kitle endeksinin düşmesine yardımcı olduğu yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır. Söz konusu çalışmalara göre günde 2 kapsül yeşil çay takviyesi alan kişilerde söz konusu oran hissedilir ölçüde azalmıştır. Yine aynı araştırmalarda 8 ay boyunca günde 2 kapsül takviye yerine 4 kupa yeşil çay tüketmenin de aynı etkiyi yaptığı gözlenmiştir. Yani buradan hareketle yeşil çayı doğrudan içecek olarak tüketmek yerine kapsül formundaki takviyeler alınmasının da benzer faydalar sağlayacağı söylenebilir. (2)
Kaynaklar:
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1617387
- https://cmjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/1749-8546-5-13%C2%A0
- https://www.jstage.jst.go.jp/article/bpb/40/6/40_b17-00141/_html/-char/en
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0955286312001830
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/089570619400141W
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0306452202000349
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2145657